નેધરલેન્ડના રોટરડેમમાં 13 – 15 મે, 2024 દરમિયાન આયોજિત વર્લ્ડ હાઈડ્રોજન સમિટ 2024માં ભારતે પ્રથમ વખત પોતાનું પેવેલિયન સ્થાપ્યું છે. નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલય દ્વારા સ્થાપિત ઈન્ડિયા પેવેલિયન, ભારત સરકાર, સમિટના સૌથી મોટા પેવેલિયનમાંનું એક છે. 12 મે, 2024ના રોજ નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલયના સચિવ શ્રી ભૂપિન્દર એસ. ભલ્લા દ્વારા તેનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું છે.

વર્લ્ડ હાઇડ્રોજન સમિટ એ વૈશ્વિક ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઇકોસિસ્ટમમાં એક પ્રતિષ્ઠિત ઇવેન્ટ છે. વિશ્વભરમાંથી લગભગ 15,000 પ્રતિનિધિઓ સમિટમાં ભાગ લે તેવી અપેક્ષા છે. કોન્ફરન્સમાં ઈન્ડિયા પેવેલિયન ભારતને ગ્રીન હાઈડ્રોજનના ક્ષેત્રમાં દેશ દ્વારા કરવામાં આવેલી પ્રગતિને વિશ્વ સમક્ષ દર્શાવવાની તક પૂરી પાડે છે.

ભારતીય પ્રતિનિધિમંડળમાં નવી અને પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા મંત્રાલય, વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગ, રેલવે મંત્રાલય, પેટ્રોલિયમ અને કુદરતી ગેસ મંત્રાલય અને ખાનગી ક્ષેત્રની કંપનીઓમાંથી જાણીતી વ્યક્તિ સામેલ છે. વિવિધ G2G ક્રિયા પ્રતિક્રિયાઓ ઉપરાંત, સમિટ ભારતીય ઉદ્યોગને વિશ્વભરની કંપનીઓ સાથે જોડાવા માટેનું પ્લેટફોર્મ પૂરું પાડે છે.

ભારતે જાન્યુઆરી 2023માં રૂ. 19,744 કરોડના એકંદર ખર્ચ સાથે તેનું નેશનલ ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશન શરૂ કર્યું. ભારતે વર્ષ 2030ના અંત સુધીમાં 5 MMT (મિલિયન મેટ્રિક ટન)ની ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઉત્પાદન ક્ષમતા હાંસલ કરવાનો મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્‍યાંક નક્કી કર્યો છે. આજની તારીખ સુધીમાં, નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલયે 412,000 ટન ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઉત્પાદન ક્ષમતા અને 1,500 મેગાવોટ ઇલેક્ટ્રોલાઇઝર ઉત્પાદન ક્ષમતા માટેની સ્થાપના માટે ટેન્ડરો મંજૂર કર્યા છે.

ભારતે સ્ટીલ, પરિવહન / ગતિશીલતા અને શિપિંગ ક્ષેત્રોમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજનના ઉપયોગ માટે યોજના માર્ગદર્શિકા પણ સૂચિત કરી છે. વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી વિભાગે ભારતમાં નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવા અને ગ્રીન હાઈડ્રોજન ઈકોસિસ્ટમને પ્રોત્સાહન આપવા માટે હાઈડ્રોજન વેલી ઈનોવેશન ક્લસ્ટર્સની શરૂઆત કરી છે.

નેશનલ ગ્રીન હાઇડ્રોજન મિશન માટે એક સમર્પિત પોર્ટલ તાજેતરમાં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું છે, જે મિશન વિશેની માહિતી અને ભારતમાં ગ્રીન હાઇડ્રોજન ઇકોસિસ્ટમના વિકાસ માટે લેવાયેલા પગલાઓ માટે વન-સ્ટોપ લોકેશન તરીકે સેવા આપે છે. પોર્ટલને અહીં એક્સેસ કરી શકાય છે: https://nghm.mnre.gov.in